یکم و سیزدهم تیرماه، جشن باستانی آب‌پاشان و تیرگان
یکی از باستان‌شناسان ایران، از برگزاری دو جشن زیبا و فلسفی در اوایل شروع فصل گرما در ایران باستان خبرداد.
مینا رستگار در گفت‌وگو پایگاه خبری همدان‌آنلاین، در رابطه با جشن‌های باستانی از یاد رفته ایرانیان، بیان کرد: جشن آپاشان در اوایل تابستان بلند ترین روزهای سال یا چله تموز برگزار می‌شد؛ دلایل برگزاری این جشن در بلندتربن روز سال، دعا برای بارش باران، با توجه به کمبود آب در ایران بوده که زرتشتی های باستان از ایزد باران، تیشتر که با دیو خشکسالی، اپوش در جنگ بوده، درخواست کمک داشته اند.
ویبا تاکید براینکه این جشن، به مناسبت پیروزی تیشتر بر دیو خشکسالی برگزار می‌شده است، ادامه داد: همچنین در این روز کنار رودخانه ها می‌رفتند و شیرینی می‌خوردند و بهم آب می‌پاشیدند تا هم از گرمای روز نجات پیدا کنند هم صدای خنده هایشان به فرشته باران برسد تا برایشان باران بیشتری بفرستد.
وی افزود: این جشن در حال حاظر تنها در بعضی روستاها انجام می‌شود، اما در زمان شاه عباس، جشن آب‌پاشان هرسال در کنار زاینده رود برگزار می‌شد.
رستگار در رابطه با فلسفه برگزاری جشن تیرگان نیز بیان کرد: جشن تیرگان نیز در 13 تیر ماه در بعضی از شهرها مثل، بیرجند و آذربایجان غربی هنوز فراموش نشده است؛ این جشن هم به منظور بزرگداشت روز سیزدهم تیرماه و هم برای بزرگداشت اسطوره ایرانی آرش کمان‌گیر بوده است.
این باستان شناس همدانی با بیان اینکه در زمان آرش ایران و توران که در جنگ بودند و تصمیم به صلح می‌گیرند، تصریح کرد: تعیین مرز ایران و توران برعهده قهرمان ملی آرش کمان‌گیر می‌افتد، به طوری که آرش بر فراز دماوند می‌رود و تمام نیروی خود را بر تیری که اسفندیار مذ فرشته زمین به او داده می‌گذارد و آن را در کنار رودجیحون فرود می‌آورد و مرز ایران و توران مشخص می شود، و پس از آن آرش جان خود را از دست می دهد.
شایان ذکر است ایران کشوری با قدمت چندین هزار سال است با افسانه ها و اتفاقات جالب و افتخارآمیز،امید است فلسفه این جشن ها و مراسمات باستانی و اصیل سینه به سینه به آیندگان برسد و به دست فراموشی سپرده نشوند.
