روستای جهانیِ اورامان تخت

در فاصله ۷۵ کیلومتری جنوب شهرستان مریوان و در دل کوه‌های این منطقه روستای پلکانی «اورامان تخت» قرار دارد. این روستا که مرکز بخش اورامانات است در دامنه قلۀ اورامان و در سطحی شیب‌دار ساخته شده و از پشت بام خانۀ پایین‌دست به عنوان حیاط و راه‌خانه‌های بالا دست استفاده می‌شود، به همین شکل خانه‌هایی که اغلب مصالح آن‌ها از سنگ است، روی یکدیگر بنا شده‌اند. وجود مراتع فراوان و باغ‌های سرسبز باعث شده تا شغل اکثر مردم این منطقه، کشاورزی و باغداری باشد. مردم اورامان لباس‌های محلی کردی خاص خود را دارند. مردان کرد این منطقه «چوخه»، «پانتول»، «ملکی شال»، «دستار»، «فرنجی» و «کله‌بال» و زنان آن‌ها «جانی»، «کلنجه»، «شال»، «کلاه» و «کلله» می‌پوشند، لباس‌هایی تزیین شده با زیورآلات و رنگ‌های خاصِ خود. صنایع دستیِ اورامان نیز گلیم، سجاده، نمد، گیوه و ظرف‌های چوبی است، روستایی که مرداد ۱۴۰۰، بخشی از پروندۀ «منظر فرهنگی اورامانات» را از آن خود کرد و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.